Pluimveevlees staat bij veel mensen te boek als bron voor Salmonella besmettingen bij de mens, maar uit onderzoek van de European Food and Safety Authority (EFSA) blijkt dat snoepgoed en chocolade ruim 2 keer zo vaak een Salmonella besmettingen bij de mens veroorzaken. Ook varkensvlees is een meer voorkomende bron dan pluimveevlees. Uit het onderzoek van de EFSA blijkt verder dat ei en eiproducten veruit de meest voorkomende bron voor Salmonella besmettingen zijn.
Salmonella is een bacterie die in het darmstelsel bij levende dieren voor kan komen. Bekende diersoorten waarbij Salmonella gevonden kan worden, zijn kippen, kalkoenen, varkens en runderen, maar Salmonella komt ook voor bij bijv. katten, honden, schapen en geiten. Salmonella bacteriën kunnen daarnaast op vele andere voedselproducten voorkomen. De meest bekende voorbeelden als bron voor een Salmonella besmetting zijn rauwe kip, rauw vlees, rauwe eieren, rauwe groente en fruit, maar ook producten als kruiden, zuivel, vis en veevoer kunnen Salmonella bevatten. In totaal bestaan ruim 2.300 verschillende Salmonella typen, waarvan het overgrote deel geen gevaar voor de volksgezondheid kan opleveren. Uit een in begin dit jaar gepubliceerd EFSA onderzoek blijkt dat de situatie van kip gunstig is.
In de (meeste) Europese lidstaten wordt jaarlijks gemonitord op de Salmonella prevalentie bij voedselproducten en op het aantal humane Salmonella besmettingen. Uit de gegevens van 2013 van de 27 Europese lidstaten blijkt dat er 82.694 humane Salmonella besmettingen zijn gerapporteerd. Onder de zoönosen veroorzaakt Salmonella het één na grootste aantal humane besmettingen (Campylobacter staat op nummer 1).
Al met al is in Europa de afgelopen jaren een dalende trend waar te nemen van het aantal Salmonella besmettingen bij de mens; in 2013 is deze t.o.v. 2012 met 7,9% gedaald.
Verloop aantal humane Salmonella besmettingen in de EU van 2009-2013 (bron: EFSA, 2015)
Kip is geen steriel product en ten opzichte van andere voedselproducten is Salmonella relatief vaak op rauwe kip aanwezig (in 3,5% van de gevallen). Echter, kip is geen product dat leidt tot veel Salmonella besmettingsuitbraken bij de mens. Dit komt doordat kip op een zo steriel mogelijke wijze wordt verpakt en het in tegenstelling tot “ready-to-eat” producten goed wordt verhit, voordat het wordt geconsumeerd. Daarnaast is het op het etiket van kip wettelijk verplicht om het volgende weer te geven: “Let op, geef schadelijke bacteriën geen kans. Zorg daarom dat deze bacteriën niet via de verpakking, uw handen of het keukengerei in uw eten terecht komen. Maak dit vlees door en door gaar om deze bacteriën uit te schakelen”. Al deze zaken zijn erop gericht om eventuele aanwezige Salmonella bacteriën tijdens het bereidingsproces af te doden. De European Food and Safety Authority (EFSA) geeft over kippenvlees en de kans op een Salmonella besmetting dan ook het volgende aan: “Voedselproducten als kippenvlees….worden normaliter geconsumeerd na verhitting, wat de kans op een humane infectie aanzienlijk verminderd.” Overige producten waar Salmonella op voor kan komen, en die niet na (goede) verhitting geconsumeerd worden, blijken een veel groter risico te zijn voor humane Salmonella besmettings uitbraken.
In de onderstaande grafiek treft u een overzicht van welke voedselproducten in 2013 welk aandeel in de EU hebben gehad ten aanzien van de voedselgerelateerde humane Salmonella besmettingsuitbraken. Zo blijkt dat de consumptie van ei en eiproducten in 2013, evenals in voorgaande jaren, leidt tot de meeste voedselgerelateerde Salmonella besmettingen bij de mens. 44,9% van de voedselgerelateerde humane Salmonella besmettingen kan hier aan worden toegeschreven. Zoetwaren & chocolade zijn de één na grootste oorzaak van voedselgerelateerde Salmonella besmettingen bij de mens (met 10,5% van de gevallen).
Aandeel humane voedsel gerelateerde Salmonella besmettingen voor diverse producten (bron: EFSA, 2015)